ทองแดงเป็นธาตุที่มีความจำเป็นต่อร่างกายมนุษย์ โดยมีหน้าที่สำคัญหลายประการ เช่น
- ช่วยในการสร้างเม็ดเลือดแดง ทองแดงเป็นองค์ประกอบของเอนไซม์ที่เรียกว่า cytochrome c oxidase ซึ่งจำเป็นต่อการหายใจของเซลล์และช่วยสร้างฮีโมโกลบิน ซึ่งเป็นส่วนประกอบของเม็ดเลือดแดงที่ทำหน้าที่นำพาออกซิเจนไปยังเซลล์ต่างๆ ของร่างกาย
- ช่วยในการเจริญเติบโตของเซลล์ ทองแดงจำเป็นต่อการสร้างเซลล์ใหม่และซ่อมแซมเซลล์ที่เสียหาย
- ช่วยในการเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน ทองแดงจำเป็นต่อการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน โดยช่วยกระตุ้นการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาวในการต่อสู้กับเชื้อโรค
- ช่วยในการต่อต้านอนุมูลอิสระ ทองแดงเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยปกป้องเซลล์จากความเสียหายที่เกิดจากอนุมูลอิสระ
- ช่วยในการดูดซึมธาตุเหล็ก ทองแดงจำเป็นต่อการทำงานของเอนไซม์ที่เรียกว่า ferroxidase ซึ่งช่วยในการดูดซึมธาตุเหล็กจากอาหาร
ปริมาณทองแดงที่ร่างกายต้องการต่อวันอยู่ที่ประมาณ 2-5 มิลลิกรัม ซึ่งสามารถได้รับจากอาหารต่างๆ มากมาย เช่น ตับ ไต ไข่แดง หอยนางรม ถั่ว แป้ง กล้วย และพบเป็นปริมาณน้อยในนำนม
ภาวะขาดทองแดงอาจทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น โลหิตจาง อ่อนเพลีย ปวดกล้ามเนื้อ ผิวหนังแห้ง ผมร่วง เป็นต้น
ภาวะได้รับทองแดงมากเกินไปอาจทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปวดศีรษะ ภาวะแทรกซ้อนต่อตับ ไต และสมอง
แหล่งอาหารที่มีทองแดงสูง ได้แก่
- ตับ
- ไต
- ไข่แดง
- หอยนางรม
- ถั่ว
- แป้ง
- กล้วย
นอกจากนี้ ทองแดงยังพบได้ในอาหารเสริมบางชนิดด้วย
ภาวะขาดทองแดงเป็นภาวะที่ร่างกายได้รับทองแดงไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย ภาวะนี้อาจเกิดจากสาเหตุต่างๆ เช่น
- การรับประทานอาหารที่ขาดทองแดง อาหารที่มีทองแดงสูง ได้แก่ ตับ ไต ไข่แดง หอยนางรม ถั่ว แป้ง กล้วย เป็นต้น หากรับประทานอาหารเหล่านี้ไม่เพียงพอ อาจส่งผลให้ร่างกายขาดทองแดงได้
- โรคบางชนิด โรคบางชนิด เช่น โรค celiac disease โรค Crohn’s disease โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง โรคไต โรคตับ เป็นต้น อาจทำให้ร่างกายดูดซึมทองแดงได้น้อยลง จึงส่งผลให้เกิดภาวะขาดทองแดงได้
- การใช้ยาบางชนิด ยาบางชนิด เช่น ยาปฏิชีวนะบางชนิด ยาต้านการอักเสบบางชนิด ยาต้านเชื้อราบางชนิด เป็นต้น อาจยับยั้งการดูดซึมทองแดง จึงส่งผลให้เกิดภาวะขาดทองแดงได้
อาการของภาวะขาดทองแดงอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของภาวะขาดทองแดง อาการที่พบได้บ่อย ได้แก่
- โลหิตจาง ภาวะขาดทองแดงอาจส่งผลให้ร่างกายสร้างเม็ดเลือดแดงได้น้อยลง จึงทำให้เกิดภาวะโลหิตจางได้ ซึ่งอาจมีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ซีด หายใจลำบาก เป็นต้น
- อ่อนเพลีย ภาวะขาดทองแดงอาจส่งผลให้ร่างกายอ่อนเพลียง่าย
- ปวดกล้ามเนื้อ ภาวะขาดทองแดงอาจส่งผลให้ปวดกล้ามเนื้อ
- ผิวหนังแห้ง ภาวะขาดทองแดงอาจส่งผลให้ผิวหนังแห้ง คัน
- ผมร่วง ภาวะขาดทองแดงอาจส่งผลให้ผมร่วง
- ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ภาวะขาดทองแดงอาจส่งผลให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง และเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคต่างๆ
- ความผิดปกติของระบบประสาท ภาวะขาดทองแดงอาจส่งผลให้เกิดความผิดปกติของระบบประสาท เช่น ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ ชา มึนงง
หากสงสัยว่าอาจมีอาการของภาวะขาดทองแดง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสม
การรักษาภาวะขาดทองแดง สามารถทำได้โดยการรับประทานยาเสริมทองแดง ปริมาณยาที่รับประทานจะขึ้นอยู่กับความรุนแรงของภาวะขาดทองแดง ระยะเวลาที่รับประทานยาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของภาวะขาดทองแดง
นอกจากนี้ ควรรับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยทองแดงเป็นประจำ เพื่อให้ร่างกายได้รับทองแดงในปริมาณที่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
