สังกะสี (Zinc) เป็นสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย พบได้ในเซลล์ทั่วร่างกาย มีส่วนสำคัญต่อการทำงานของร่างกายหลายด้าน ดังนี้
- เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน สังกะสีจำเป็นต่อการทำงานของเซลล์ภูมิคุ้มกันและการส่งสัญญาณของเซลล์ การขาดสังกะสีอาจนำไปสู่ภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอลง งานวิจัยบางฉบับชี้ให้เห็นว่าการเสริมสังกะสีช่วยลดความเสี่ยงของการติดเชื้อได้อย่างมาก และส่งเสริมการตอบสนองของภูมิคุ้มกันในผู้สูงอายุ
- ช่วยในการเจริญเติบโตและซ่อมแซมเซลล์ สังกะสีจำเป็นต่อการสร้างโปรตีน กรดนิวคลีอิก และ DNA การขาดสังกะสีอาจทำให้การเจริญเติบโตและซ่อมแซมเซลล์ในร่างกายลดลง ส่งผลให้เกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ เช่น โรคผิวหนัง โรคภูมิแพ้ โรคท้องร่วง โรคตาเสื่อม เป็นต้น
- ช่วยในการรับรู้รสชาติและกลิ่น สังกะสีจำเป็นต่อการทำงานของต่อมรับรสและกลิ่น การขาดสังกะสีอาจทำให้การรับรู้รสชาติและกลิ่นลดลง
- ช่วยในการสังเคราะห์ฮอร์โมนต่างๆ สังกะสีจำเป็นต่อการสร้างฮอร์โมนต่างๆ เช่น อินซูลิน เทสโทสเตอโรน และเอสโตรเจน การขาดสังกะสีอาจทำให้ฮอร์โมนทำงานผิดปกติ ส่งผลให้เกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ เช่น โรคเบาหวาน โรคระบบสืบพันธุ์ เป็นต้น
- ช่วยในการย่อยอาหาร สังกะสีจำเป็นต่อการทำงานของเอนไซม์ที่ช่วยในการย่อยอาหาร การขาดสังกะสีอาจทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานผิดปกติ ส่งผลให้เกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ เช่น ท้องผูก ท้องเสีย เป็นต้น
- ช่วยในการรักษาบาดแผล สังกะสีจำเป็นต่อการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ ส่งผลให้แผลหายเร็วขึ้น
- ช่วยในการชะลอความเสื่อมของเซลล์ สังกะสีเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ที่ช่วยปกป้องเซลล์จากการถูกทำลายโดยอนุมูลอิสระ ซึ่งอนุมูลอิสระเป็นสาเหตุของปัญหาสุขภาพต่างๆ เช่น โรคมะเร็ง โรคหัวใจ โรคอัลไซเมอร์ เป็นต้น
ปริมาณสังกะสีที่ร่างกายต้องการต่อวัน ขึ้นอยู่กับเพศและอายุ ดังนี้
| เพศ | อายุ | ปริมาณสังกะสีที่แนะนำ (มิลลิกรัมต่อวัน) |
|---|---|---|
| ชาย | 19-50 ปี | 11 |
| ชาย | 51 ปีขึ้นไป | 15 |
| หญิง | 19-50 ปี | 8 |
| หญิง | 51 ปีขึ้นไป | 12 |
แหล่งอาหารที่มีสังกะสีสูง ได้แก่ เนื้อสัตว์ สัตว์ปีก อาหารทะเล ถั่วและเมล็ดพืช ผลิตภัณฑ์จากนม และธัญพืชเต็มเมล็ด
หากร่างกายได้รับสังกะสีไม่เพียงพอ อาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ ดังที่กล่าวมาข้างต้น อย่างไรก็ตาม การได้รับสังกะสีมากเกินไปอาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้เช่นกัน โดยอาจทำให้เกิดอาการท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน และปวดท้องได้
แต่เมื่อมีประโยชน์ก็ต้องมีโทษด้วยเช่นกันเมื่อร่างกายได้รับZincในปริมาณที่มากเกินไป
การได้รับสังกะสีมากเกินไปอาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้ โดยอาจทำให้เกิดอาการต่างๆ ดังนี้
- อาการทางระบบทางเดินอาหาร เช่น ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง
- อาการทางระบบประสาท เช่น เวียนศีรษะ อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ
- อาการทางผิวหนัง เช่น ผื่นผิวหนังอักเสบ
- อาการทางระบบสืบพันธุ์ เช่น ภาวะมีบุตรยาก
- อาการอื่นๆ เช่น ระดับคอเลสเตอรอลสูง ภาวะขาดธาตุเหล็ก
ปริมาณสังกะสีที่ร่างกายสามารถรับได้โดยไม่เกิดอันตรายคือไม่เกิน 40 มิลลิกรัมต่อวัน อย่างไรก็ตาม ปริมาณที่ปลอดภัยอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพบางชนิด เช่น โรคไต โรคตับ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมสังกะสี
แหล่งอาหารที่มีสังกะสีสูง ได้แก่ เนื้อสัตว์ สัตว์ปีก อาหารทะเล ถั่วและเมล็ดพืช ผลิตภัณฑ์จากนม และธัญพืชเต็มเมล็ด หากรับประทานจากอาหารเพียงอย่างเดียว โดยทั่วไปแล้ว แทบเป็นไปไม่ได้ที่จะได้รับสังกะสีมากเกินไป อย่างไรก็ตาม หากรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมสังกะสี ควรระมัดระวังไม่ให้รับประทานเกินขนาดที่แนะนำ
